قند رژیمی نوعی شیرین کننده مصنوعی است که به طور نظری می تواند جایگزین مناسبی برای قند و شکر باشد. تاریخچه این شیرین کننده به سال 1878 میلادی برمی گردد. یعنی زمانی که ساخارین کشف شد. در واقع ساخارین قدیمی ترین نوع این شیرین کننده هااست اما تنها نوع آن نیست. در سال 1969، آسپارتام کشف شد که در سال 1981 مجوز سازمان غذا و دارو آمریکا را کسب کرد. امروزه شش نوع شیرین کننده مصنوعی دارای مجوز در بازار موجود است: آسه سولفام پتاسیم، آسپارتام، ساخارین، نئوتام، اسپلندا، و سیکلامات. از میان این شش نوع، ساخارین بیشترین کاربرد را دارد. انواع گیاهی نیز از این مواد موجود است. مانند استویا یا شیرین برگ که از گیاهی به همین نام گرفته می شود. این ماده طبیعی و گیاهی در حدود 300-200 برابر شیرین تر از شکر است و به دلیل منشاء گیاهی فاقد ضررهای معمول شکر معمولی است. جالب است بدانید که این گیاه از دیرباز به جز خاصیت شیرین کنندگی آن، برای رفع ناراحتی های معده و درمان سوختگی بدن مورد استفاده قرار می گرفته است.
آیا قند مصنوعی برای کنترل وزن مناسب است؟
زیاده روی در مصرف شکر معمولی و اضافه وزن ناشی از آن یکی از مواردی بود که تولید و کاربرد شیرین کننده های مصنوعی در مواد غذایی افزایش یابد. اما این موضوع که آیا استفاده از این گونه مواد غذایی کمکی به کنترل یا حتی کاهش وزن می کند موضوعی است که هنوز باید مورد بررسی بیشتری قرار بگیرد. زیرا درست است که این شیرین کننده های مصنوعی فاقد کالری هستند اما نباید این موضوع را مجوزی برای مصرف بیش از حد غذا در نظر بگیریم. از طرف دیگر از آنجاییکه قندهای رژیمی، شیرین کننده های قوی هستند، باعث بالا رفتن آستانه حس مزه شیرین می شوند. یکی از مزایای استفاده از این مواد، جلوگیری از پوسیدگی دندان است. زیرا برخلاف قند و شکر معمولی، اثر چندانی روی تخریب دندان ها ندارند.
قیمت قند رژیمی
یکی از فاکتورهای مهم در هنگام مصرف یک ماده غذایی، هزینه ایست که به سبد خانوار تحمیل می کند. انواع مختلفی از شیرین کننده رژیمی در بازار موجود است که می توانید با توجه به نوع شیرین کننده به کار رفته در آن و قیمت مورد نظرتان خریداری کنید. اما در کل می توانیم بگوییم که این محصولات از قیمت مناسبی برخوردار هستند و افرادی که به آنها نیاز دارند، چه به دلایل پزشکی و چه برای کاهش و کنترل وزن، می توانند به راحتی آن را تهیه کنند. وجود نمونه های قرص قند خارجی و ایرانی این شیرین کننده های مصنوعی در بازار، حق انتخاب مصرف کننده را بالا برده است. به طور کلی موارد زیادی از آلرژی نسبت به این مواد گزارش نشده است اما حتی در صورت بروز آلرژی نیز می توانید به راحتی نوع مصرفی خود را تغییر بدهید. این مواد هم به صورت قرص و هم به صورت پودر موجود است. یکی دیگر از دلایل محبوبیت آنها. شما می توانید به جای خورد کردن قرص قند رژیمی، از نوع پودری آن استفاده کنید.
آیا ساخارین سرطان زاست؟
این ماده شیرین که نام خود را از ساکارین به معنای قند گرفته است، به طور عمده به صورت نمک سدیم محلول و ساخارین آزاد کم محلول وجود دارد. این ماده در واقع نوعی نمک است که به دلیل مزه شیرین به عنوان شیرین کننده به کار می رود. اقبال به این شیرین کننده مصنوعی از زمان جنگ جهانی اول شروع شد. یعنی هم زمان با کمبود قند. این ماده در برابر حرارت مقاوم است و با سایر مواد غذایی واکنش شیمیایی ندارد. معمولا از آن برای جبران نقص سایر شیرین کننده ها استفاده می شود. برای مثال در نوشابه های گازدار رژیمی از آن به همراه آسپارتام استفاده می شود. از معدود نکات منفی آن می توانیم به ته مزه تلخ و فلزی آن در محلول غلیظ اشاره کنیم. با وجودی که مصرف این قند رژیمی به طور موقت در سال 1977 با ادعای سرطان زا بودن ممنوع شد، اما تحقیقات بعدی با این استدلال که نباید بروز سرطان ناشی از مصرف آن در موش های صحرایی را به انسان تعمیم داد و اینکه چنین ارتباطی در انسان اثبات نشده است، امکان بیماری زا بودن این ماده را رد کرد.
ساخارین برای دیابتی ها، مضر یا نجات دهنده؟
تولید آسان این ماده شیرین و به صورت کلی این حقیقت که شیرین کننده های مصنوعی فاقد کالری هستند و قند خون را افزایش نمی دهند، سبب شده تا مورد توجه و اقبال افراد زیادی قرار بگیرند. این ماده تماما ساخته دست بشر و محصولی کاملا شیمیایی است. مکانیسم آن به صورتی است که بدون هضم، از دستگاه گوارش عبور می کند و در بدن تجزیه نمی شود. اما آیا واقعا مصرف این مواد خالی از اشکال است؟ با کشف اولین قند رژیمی، امید برای افراد دیابتی بالا رفت. افراد زیادی به مصرف انواع محصولات از قبیل نان، شیرینی، نوشیدنی و سایر محصولاتی روی آوردند که با این مواد، شیرین شده اند. با این امید که هم بتوانند بیماری خود را کنترل کنند و هم مانند سایر افراد از مزه غذایشان لذت ببرند. افرادی که از رژیم غذایی کاهش وزن پیروی می کنند، دومین دسته عمده مصرف کنندگان این شیرین کننده های مصنوعی هستند. نداشتن کالری این قند های رژیمی سبب ایجاد تفکر بی ضرر و بدون محدودیت بودن میزان مصرف این مواد برای این دسته از افراد شده است. افرادی که از رژیم کتوژنیک برای کاهش وزن و درمان بیماری هایی مانند کبد چرب پیروی می کنند نیز علاقه زیدی به این شیرین کننده دارند. عدم مجاز بودن مصرف قند حتی قند میوه در این رژیم غذایی خاص ممکن است افراد زیادی را دچار مشکلاتی مانند افت قند خون، سردرد و ولع نسبت به خوردن مواد شیرین کند. این شکر رژیمی برای این دسته افراد نیز موهبت بزرگی محسوب می شود. به ویژه که این رژیم غذایی زمان محدودی دارد و در نهایت فرد می تواند به مدت سه ماه از آن استفاده کند. اما بهتر است بدانید که هم انجمن قلب و هم انجمن دیابت آمریکا توصیه به مصرف کم و هرازگاهی این مواد دارند. این انجمن ها دلایل زیادی را برای این امر بیان کرده اند که از میان آنها می توانیم به درصد شیرینی بالای آنها اشاره کنیم. به دلیل شیرینی زیاد این قندها و مصرف زیاد به دلیل فاقد قند واقعی و کالری بودن، سبب می شوند آستانه حس چشایی برای مزه شیرین بالا برود. بنابراین ممکن است هر بار شما مقدار بیشتری از این مواد را مصرف کنید که در نتیجه از مضرات آن مصون نخواهید بود. مورد دیگر وجود تردیدها درباره سرطان زا بودن این مواد است. این موضوع هنوز موافقان و مخالفان خود را در سراسر دنیا دارد. اینکه ارتباط معناداری میان ابتلا به سرطان در میان افرادی که این مواد را مصرف می کنند وجود ندارد سبب نشده است تا متخصصینی را قانع کند که ابتلا موش های صحرایی به سرطان خون و مثانه را شاهد ادعای خود مبنی بر بیماری زا بودن آنها قرار می دهند. البته در نهایت آژانس بین المللی پژوهش های سرطان، این قند رژیمی را از گروه بندی طبقه دو (احتمالا سرطان زا برای انسان) به طبقه سه (از نظر سرطان زایی برای انسان طبقه بندی نمی شود) تقلیل داد.
